Vangnetregeling Arbodiensten

In het artikel over Arbodiensten wordt gesproken over de twee routes voor deskundige bijstand die een werkgever kan organiseren: Maatwerkregeling of Vangnetregeling. 

De zogenaamde vangnetregeling is het makkelijkste om uit te leggen. De arbodienst is:

• de exclusieve  partner voor het verlenen van de aanvullende deskundige bijstand. Alle Arbo gerelateerde diensten zoals het uitvoeren en toetsen van een RI&E, medische keuringen, verzuimbegeleiding etc. worden door de Arbodienst geleverd. 

of

• De werkgever voert zelf conform artikel 5 Arbowet, met inzet van de preventiemedewerker en eventuele externe deskundigen conform artikel 13 Arbowet, de RI&E uit. En laat deze vervolgens toetsen door de Arbodienst waarbij ook de bedrijfsarts een advies uitbrengt, gebaseerd op de RI&E, over de frequentie en inhoud van arbeidsgezondheidskundig onderzoek (artikel 18 Arbowet). Alle overige zaken gaan dan weer via de Arbodienst. Zoals bijvoorbeeld het preventie advies dat de bedrijfsarts, ongeacht de bedrijfsgrootte, uit dient te brengen conform artikel 14.2.j Arbowet, dat ook van toepassing wordt verklaard in artikel 14a Arbowet. 

In beide gevallen geldt dat de RI&E alleen positief getoetst (of in bewoordingen als volledig en representatief etc.) kan worden als er geen verdiepende inventarisaties meer open staan zoals bijvoorbeeld psychosociale arbeidsbelasting, schadelijk geluid, gevaarlijke stoffen, electromagnetische velden en meer.

Het is in beide gevallen dus zaak dat deze elementen onderdeel zijn van de RI&E.

De werknemers van de arbodienst adviseren werkgever over (preventieve) maatregelen en werken dan ook nauw samen met preventiemedewerker, de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. 

Het niet naleven van deze verplichtingen door de werknemers van een arbodienst wordt aangemerkt als een overtreding .

Enigszins cynisch zou gedacht kunnen worden dat dit laatste waarschijnlijk de reden is voor de invulling van de basiscontracten waarbij de afname keuze bij de werkgever neer wordt gelegd. En wanneer die dan een andere partij inschakelt voor bepaalde diensten, bijvoorbeeld het uitvoeren van de RI&E door een middelbaar veiligheidskundige en het toetsen daarvan door een gecertificeerd Hoger Veiligheidskundige die niet werkt voor de gecontracteerde Arbodienst dan kiest die werkgever onbewust voor een maatwerk invulling. 

Beide regelingen hebben voor- en nadelen. En het is in beide gevallen de werkgever die er mede verantwoordelijk voor is dat alle verplichtingen uit hoofde van de vangnetregeling worden ingevuld:

de bijstand bij de taken wordt doeltreffend uitgevoerd;

de personen die de bijstand verrichten, hebben een zodanige uitrusting en zijn zodanig in aantal, gedurende zoveel tijd beschikbaar en zodanig georganiseerd, dat zij de bijstand bij de taken naar behoren kunnen verlenen;

er is een doeltreffende toegang tot de bedrijfsarts;

de bedrijfsarts is in de gelegenheid iedere arbeidsplaats in het bedrijf of de inrichting van de werkgever te bezoeken;

tenzij zwaarwegende argumenten zich daartegen verzetten, honoreert de bedrijfsarts een verzoek van de werknemer om in verband met een door hem gegeven advies dat betrekking heeft op een aantal verbijzonderde de taken zo spoedig mogelijk een andere bedrijfsarts te raadplegen;

de bedrijfsarts heeft een adequate procedure voor het afwikkelen van klachten;

de personen die bijstand verrichten, werken nauw samen met en adviseren en verlenen medewerking aan de in artikel 13, eerste lid, genoemde deskundige personen, de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging, of, bij het ontbreken daarvan, de belanghebbende werknemers, inzake te nemen, genomen en uit te voeren maatregelen gericht op een zo goed mogelijk arbeidsomstandighedenbeleid;

de bedrijfsarts adviseert over preventieve maatregelen betreffende het algemeen arbeidsomstandighedenbeleid, bedoeld in artikel 3 Arbowet.